Vraag maar raak! Vraag 40

Dank voor de reactie. Dit is een vervolg vraag op mijn vorige vraag (#38). Ik lees namelijk vooral een uiteenzetting van de verschillen tussen normaal begaafde leerlingen en hoogbegaafde leerlingen. Ik ben echter specifiek geïnteresseerd in de fundamentele verschillen tussen uitzonderlijk begaafde en hoogbegaafde leerlingen, of breder: tussen uitzonderlijk begaafde en hoogbegaafde mensen (dus ongeacht leeftijd).

Met uitzonderlijk begaafd bedoel ik: 7 jaar, in zes maanden tijd 2 gymnasium klassen doorlopen, en stage in het AMC, etc. Met andere woorden: "onderpresteren" bij deze groep manifesteert zich niet in het "afglijden" naar HAVO of VMBO of doubleren op het VWO, maar in bijvoorbeeld 4 jaar over het gymnasium doen (ipv 2 jaar).

Antwoord:

Voor mij is dat appels en peren willen vergelijken. Het is deels hetzelfde woord: ‘begaafd’ maar beide komen uit een heel verschillende hoek. Begaafd werd en wordt nog wel een beetje gebruikt vanuit de indeling van de mensheid in zeg maar, toeschouwers en acteurs. De acteurs hebben een talent voor iets en de toeschouwers willen dat graag zien, horen of ervaren.

Hoogbegaafd komt voort uit de indeling van mensen naar hun intelligentie. Scoor je uitzonderlijk hoog op een IQ-test dan ben je hoogbegaafd en scoor je bijzonder laag dan ben je laagbegaafd.

Het fundamentele verschil is daarmee dat beide termen niet in 1 zin gebruikt zouden mogen worden om verwarring te voorkomen.

Het laatste deel van je vraag intrigeert me wel. De reactie van een leerling op onderpresteren, oftewel vanuit mijn visie het niet mogen presteren op eigen niveau, varieert enorm. Sommigen krijgen er een dusdanige knauw van dat ze jaren nodig hebben om enigszins te herstellen en anderen bouwen dan maar een feestje voor zichzelf en doen hooguit wat langer over school. Die dagen het onderwijs uit om hen nog net te laten slagen want het zit wel in de leerling maar het komt er wat moeilijk uit. Leerlingen uit de eerste groep zijn dan allang in de waterval belandt en worden niet meer gezien als uitzonderlijk intelligent.

Waarom de ene leerling lijdt onder onderpresteren en een andere niet hangt van álle factoren af in de omgeving van het kind. Rijk of arm geboren, ouders een goede baan of niet, karakter, leerkrachten, de wijk waarin je geboren wordt, je vier grootouders, het niveau van je intelligentie, de afleidingsmogelijkheden in bv. sport of talent, etc.. Het enige dat er altijd is, is het eenvormige onderwijs dat een bepaalde instelling van kinderen verwacht en eist. En in dat eenvormige onderwijs zullen er altijd onderpresteerders blijven bestaan.

Terug naar het overzicht van ‘Vraag maar raak!’.