Vraag maar raak! Vraag 106

Beste Willem,
Is er een lijst te vinden met YouTube filmpjes die onze zoons kan helpen in hun proces van het leren omgaan met hun (hoog)begaafdheid? Zelf vind ik het ‘zijnsluik’ van Tessa Kieboom erg verhelderend in het uitleggen hoe dat werkt als HB-er met vriendschappen en de teleurstellingen die er soms volgen op dat vlak.
Het zijnsluik zie ik dan als volgt gedefinieerd:

  1. Perfectionisme (soms leidend tot faalangst, de lat extreem hoog leggen, moeite met fouten maken)
  2. Rechtvaardigheidsgevoel, hoge normen en waarden (soms tot uiting komend in eindeloze discussie of confrontatie met gezaghebbers)
  3. Hoogsensitiviteit (intense indrukken en waarneming / eerdere confrontatie met gevaar en angst / grotere emotionele intensiteit / scannen van personen)
  4. Kritische instelling (hoge zelfreflectie / pijnlijke eerlijkheid )
    Bovenstaande kenmerken maken het soms niet eenvoudiger op het vlak van vriendschappen.
    Bij voorbaat dank voor je reactie!
    Met vriendelijke groet,

Jeroen Bastiaansen

Antwoord:

Beste Jeroen,

Volgens mij zijn er geen filmpjes te vinden over dit onderwerp. Het komt wel eens ergens ter sprake maar dat zijn meer losse opmerkingen binnen de bespreking van een ander onderwerp. Er zijn natuurlijk wel coaches te vinden die kunnen helpen. Op deze kaart vind je ze allemaal. En er zijn boeken die duidelijkheid kunnen geven. Die vind je hier in bv. de boekenlijst voor kinderen.

Ik heb zelf altijd wat moeite met het zijnsluik of bv. met Dabrowski omdat het aanvoelt als dat er alleen gekeken wordt naar een hoogbegaafde van buitenaf. Een soort zwarte doos die ergens op reageert maar hoe dat intern werkt, geen idee. Een beetje gechargeerd gezegd, dan. Ben je een keertje perfectionistisch, dan blijf je dat volgens anderen ook in andere situaties.

Daarbij heb ik een probleem met de manier van labelen. Het zal wellicht anders bedoeld zijn maar een label is alleen geldig als het altijd zo is. Een label hoogbegaafd vind ik niet erg, dat is er altijd wel. Maar de labels uit het zijnsluik en Dabrowski geven volgens mij geen ruimte aan ander gedrag in andere situaties. Ik zie dat soort zaken liever als gave of talent. Perfectionisme is perfect voor coderen of een brug bouwen maar het werkt niet bij mensen, dieren of relaties. Dan kun je beter dat talent even laten voor wat het is. Via deze insteek krijg je volgens mij een realistischer beeld van dit soort eigenschappen en je krijgt als hoogbegaafde er meer en beter grip op. Het loopt niet met je weg want je weet het in de juiste situatie wel of niet in te zetten als gave.

Een ander ding dat ik kort wil aankaarten is dat ik denk dat hoogbegaafden veel te weinig kunnen oefenen in het ‘leren leven’ in vergelijk met andere mensen, dat zij daardoor (wat) extremer in het leven staan. Het idee daarachter is dat de meeste mensen ergens in het midden uitkomen door de voortdurende correcties op hun gedrag en woordgebruik. Bij hoogbegaafden komt het vaak voor dat die correcties niet doorkomen omdat er te weinig connectie is tussen de binnen- en buitenwereld. Ze moeten zich erg vaak aanpassen. Hier is nog veel over te zeggen maar kort door de bocht: ga veel en vaak met andere hoogbegaafden om. Zo vind en blijf je makkelijker in het midden van het leven functioneren en denken.

Wat ik nog steeds mis is een algemeen aanvaarde korte omschrijving wat ongeveer hoogbegaafd-zijn inhoudt. En dat vooral voor marketingdoeleinden zodat mensen het ongeveer snappen en onthouden kunnen. “Keep it simple en stupid”.

Terug naar Vraag maar raak!