Het rekenen wordt steeds slechter

Beste heer Wind,
Wat fijn dat ik u een vraag mag stellen over HB. We weten momenteel niet of onze zoon hoogbegaafd is.
Ik stel deze mail op omdat ik opzoek wil naar het antwoord hierop. Maar waar moet je beginnen. Reguliere media brengen me niet veel verder en omdat ik vast loop, ben ik benieuwd naar uw visie.

A is een jongen van 12. Toen hij 4 was zei ik altijd dat hij mijn slimste kind was. Hij wilde altijd alles weten, had een hoog verbaal niveau en ik vergeleek hem regelmatig met lenard van de big bang theorie samen met zijn vriend die ik sheldon noemde. ( het was echt zo een duo.)
Hij had het over dingen als: Brood staat niet, maar ligt als hem werd gewezen op het brood dat voor hem klaar stond op tafel. Zag op zijn 2e zijn eigen schaduw en was als de dood ervoor. ( ik weet nog dat het consultatiebureau zei dat dit wel heel vroeg was en dat dit de reden was voor zijn angst.) Hij had volwassen gesprekken, een grote interesse in vooral nieuwe dingen. Op school ging het goed, tot groep 3. Hier liet hij voor met name rekenen rare dingen zien. Hij had op zijn rapport een voldoende en op de Cito een 1+ score. Dan mocht hij een tijd 1+ rekenen, maar kreeg zijn werk niet af en werd dan steevast weer terug gezet naar een lager niveau. Deed dan weer een Cito van 1+ en mocht met een voldoende op zijn rapport weer terug naar 3 ster rekenen. Dit zette steeds verder door tot het moment dat hij ook op Cito slechter ging scoren voor rekenen.
Eind groep 6 is door mij uiteindelijk een onderzoek gestart naar wat het kon zijn met dit kind. Er kwam een ADD diagnose uit. Hij kreeg medicijnen en leek daar baat bij te hebben. echter zijn werkhouding veranderde niet. Zijn concentratie ging iets vooruit.

In groep 7 kregen we een voorlopig advies voor VMBO tl. In de lijst van prognoses was zijn afglijden mooi te zien. Groep 3-4 VWO prognose. Groep 5-6 HAVO prognose. Groep 7 VMBO tl prognose en nu wordt er gesproken over een kader advies.

Ik besprak dit alles met mijn docent dyscalculie op mijn eigen opleiding. ( ik volg de opleiding master educational needs.) Mijn zoon haalt een -5 voor rekenen op Cito, maar presteert in een adaptief programma gemiddeld tot boven gemiddeld op de verschillende domeinen. Hij krijgt bijles rekenen waar hij opvalt. De bijles leerkracht geeft aan dat hij kan rekenen en eigenlijk vooral slordigheidsfouten maakt. ( snel willen reageren om een antwoord te geven en dan dingen over het hoofd zien.)
Hij krijgt op school extra uitdaging voor Engels omdat hij daar extreem goed in is. Heeft zichzelf Engels geleerd.

Van een vraag naar hoe overleeft mijn zoon Cito straks, zijn we inmiddels naar de vraag is onze zoon mogelijk hoogbegaafd gegaan.

Bij zijn ADD diagnose is een iq vastgesteld van 98 performa en 132 verbaal.
Heeft u tips of ideeen.

Heeft u ideeen of suggesties, die hier duidelijkheid over kunnen geven?
Vriendelijke groet,

Een later binnenkomende aanvulling:

Ik wil daarbij nog graag een aanvulling doen op mijn eerdere mail. ( voor de volledigheid.)
A presteert steeds een beetje slechter, dat in ieder geval. De leerkrachten op school zien dit als onvermogen en een gevolg van zijn ADD. Hier kan ik deels in mee gaan. Maar ik kon maar moeilijk verkroppen dat dit kind een vmbo advies kreeg op basis van wat testen laten zien. ( vooral ook door de IQ test) Tot zaterdag had ik nog nooit aan hoogbegaafdheid gedacht. Ik was juist op zoek naar hulp: Hoe haalt mijn kind dat wel kan rekenen nou toch steeds een -5 op de Cito. Wat zegt dat over Cito, wat zegt dat over het rekenvermogen van A. In mijn optiek zegt het vooral dat: Er is gemeten dat A geen Cito kan maken. er is niet vastgesteld dat hij kan rekenen of niet en hoe goed hij dat dan zou kunnen. Dit frustreert vooral omdat er een blinde kijk op het vermogen van dit kind is. Men kijkt naar wat de toets zegt…
De dyscalculie leerkracht opperde hoogbegaafdheid. Ik had daar nooit zelf aan gedacht. Vandaar mijn vraag. ( die waarschijnlijk helemaal niet eenduidig te beantwoorden valt. 😛 )
Ik wil gewoon dat mijn gevoelige, geweldige kind op zijn plek komt en niet op een plek waar hij kan laten zien dat hij in staat is het nog veel slechter en slechter te doen dan hij nu al doet.
Dank voor de moeite, het meedenken en het bedenken van een passend advies.

Beste moeder,

Allereerst wil ik je complimenteren met het feit dat je door blijft zoeken wat het beste is voor je zoon.

Om met de deur in huis te vallen, A is hoogbegaafd. Hij scoort in het 98e percentiel en kan daarmee ook, als de testuitslag geaccepteerd wordt, lid worden van Mensa. Iedereen die scoort in het 98e of 99e percentiel op een Intelligentietest is hoogbegaafd ofwel uitzonderlijk intelligent. Intelligentie is overigens erg erfelijk bepaald.

Op zich zegt hoogbegaafd-zijn niet zoveel. Er is overeenkomst in het graag en snel denken, in het breed-denken, een uitstekend geheugen en in een rijk gevoelsleven. Het naaststaande boek geeft een interessante omschrijving van een hoogbegaafde. Die overeenkomsten zijn vooral dus intern. Extern is er veel meer verschil tussen hoogbegaafden onderling. Uit mijn onderzoek blijkt dat de groep van zo’n 360.000 hoogbegaafde Nederlanders uiteen valt in drie groepen. Eén derde van de groep doet het (redelijk) prima op school, een derde lukt het met (veel) hulp en een derde verdwaalt in de wereld en het leven.

Wat je beschrijft over A doet me sterk denken aan iets wat ik bij veel meer hoogbegaafden tegenkom. Ik noem dat ‘de mixer in het hoofd hebben’. Een beeldspraak dat mij wel past. Als de mixer aanslaat komen er velerlei gedachten op, herinneringen boven en heeft het brein veel werk om nog overzicht te houden op bv. een taak. Ik heb bv een klein mixertje in mijn hoofd als het gaat om rond de 10 te rekenen. Dat was namelijk een moeilijk ding op mijn school. Dus moet ik een klein gevechtje aangaan als ik 12-3 wil uitrekenen want ik kom al snel uit op 3 antwoorden. Een 8, 9 of een 10. Ik weet dat het 9 is maar er was iets, zegt een stemmetje, met zo’n sommetje. Dus controleer ik toch maar even of dit klopt en tel 8+3. Weer om de 10 heen, weer lastig en er was wat mee, is moeilijk. Ik ben nu 61 jaar maar mij geheugen is sterk, zeg maar.

Zo’n mixer in je hoofd gaat aan op onderwerp. Dat kan rekenen zijn wat dan leidt tot (aangeleerde) dyscalculie en daarmee tot ‘er niet meer uit kunnen komen’. Met taal, dan wordt het (aangeleerde) dyslectie maar ook kan het met bv sociale interactie. Volgens mij zijn het altijd onderwerpen waar, voor een hoogbegaafde, teveel aandacht voor gevraagd (werd) wordt door bv school of omgeving. Teveel oefenen zorgt voor steeds meer, net even andere herinneringen die naast elkaar blijven bestaan en die mix komt boven zodra het onderwerp aan bod komt. Ook grapjes blijven hangen als 1+1=3.  Dat oefenen is eigenlijk steeds input zoals adviezen dat ook zijn. In de sociale context zijn het daarom meer de adviezen, bij schoolonderwerpen zoals rekenen en taal is het oefenen en door moeten blijven oefenen en testen, wat zorgt voor een teveel aan ‘valse’ herinneringen die zich gaan aandringen in de mixer. En dan kom je er niet meer uit, je maakt fouten of je staakt de strijd en geeft het op.

Wat hoogbegaafden vaak missen is een situatie waarin ze voor langere tijd kunnen spiegelen en uitproberen hoe bv. hun brein werkt. Dit in tegenstelling tot de meeste andere kinderen. Hoogbegaafden spiegelen zich makkelijk aan de verkeerde mensen, zeg maar.

Gelet op het bovenstaande heb ik wel wat adviezen.

Volgens mij is het belangrijk dat A een hele tijd (maanden) weinig tot niets doet aan rekenen. De rust op dat onderwerp zorgt er voor dat de mix aan herinneringen over rekenen kan verminderen. Hierdoor wordt het effect en de kracht van de mixer (sterk) verminderd. De bespaarde tijd kan het beste gevuld worden met studieonderwerpen die hem liggen en hem blij maken. Niet meer Engels maar wel andere onderwerpen.

Hij is 12 en zal binnenkort naar het VO gaan. Ik zou hem na die rustperiode wel de CITO laten proberen maar het resultaat mag niet doorslaggevend zijn voor een vervolgopleiding. Als hoogbegaafde is het belangrijk dat hij het VWO haalt. Qua kennis kan hij dat makkelijk aan. Dit is belangrijk voor de rest van zijn leven want het geeft logica tussen zijn uitzonderlijke intelligentie en zijn diploma. Daarom adviseer ik een school te zoeken die goede kennis heeft van hoogbegaafdheid en een brede brugklas inzet om de leerlingen wat later te laten kiezen tussen de verschillende vervolgopleidingen. In die tijd kan hij laten zien dat hij het wel kan. Eventueel kun je ook eens kijken bij een 10-14 jaar school (tienerschool).

Een volgend advies is te kijken of hij wat kan hebben aan een hoogbegaafden coach. Vooral om zichzelf te leren kennen en eventueel ook om kennis op te doen hoe met het reguliere onderwijs om te kunnen gaan als hoogbegaafde. Helaas zijn er nauwelijks voltijds hoogbegaafden scholen op VO-niveau. Dus moet hij zich (wat) meer aanpassen aan het aanbod. Coaches vind je hier op een kaart van Nederland en Vlaanderen.

Mijn laatste advies is om te proberen hem meer in contact te laten komen met soortgenoten. Er zijn speelgroepen, verenigingen en soms ook in de buurt zijn er contacten te maken. Zo ervaart hij dat hij niet de enige is en kan hij sterker worden in de omgang met zijn hersens. Zijn grootste vriend en vijand want zijn brein is sterk en die heeft een sterke ‘meester’ nodig.

Veel meer informatie is op deze website te vinden. Kijk rustig eens rond.

Veel sterkte en succes, Willem Wind.

11 gedachten aan “Het rekenen wordt steeds slechter”

  1. Lees ik verkeerd?
    Wanneer enkel het verbaal iq > 130 is, ben je dan ook hoogbegaafd?

    Onze middelste heeft een gemiddeld performaal iq (met een foutloze uitschieter in ruimtelijk inzicht), haar verbaal iq ligt rond de 130.

    Zij is haar hele leven al moe, wij (de artsen uiteraard) hebben tot op heden geen medische oorzaak kunnen vinden.

    Onze oudste is in elk geval meerbegaafd (127) en de jongste is hoogbegaafd (133). Ik dacht dus misschien hebben wij wat gemist bij ons middelste kind, vandaar getest. Zij scoorde verbaal boven onze verwachtingen (17 jaar). Kan het dan toch zijn dat zij zo vermoeid is door het aanpassen continu aan de norm?

    Groeten,

    1. Beste S, het korte antwoord is ja.
      Het wat langere antwoord is dat als je afwijkt van de norm, iq=100, daar iets mee gedaan moet worden. Zodra je rond of boven de 130 scoort is er net als bij een score van 70, eenzelfde afwijking, een meer passende omgeving gevonden dient te worden. Daarom hanteert het onderwijs ook 130 als grens.
      Bij het testen van een iq moet altijd rekening gehouden worden met de medewerking van de geteste. Een hoog-scoorder kan makkelijk lager scoren. Bewust of onbewust. En het kan ook aan de tester liggen. Vandaar dat bij hoog-scoorderes, hoogbegaafdheid het belangrijk is dat de tester ervaring en kennis heeft van deze kleine groep van 2%.
      Een kleine opmerking is dat het onverstandig is om als niet ervaren tester teveel inzoomt in de details van de testuitslag. Een misser met veel gevolgen is zomaar gemaakt.
      Groeten van Willem Wind en succes met de kinderen.

  2. Enigszins hieraan gerelateerd:
    Onze zoon zit nu in groep 4. Hij scoort gemiddeld tot onder gemiddeld en geeft zelf aan veel schoolse vakken lastig te vinden.
    We hebben een van onze andere kinderen laten testen op hoogbegaafdheid met een score van 144. Het onderzoeksbureau gaf aan dat we er rekening mee moesten houden dat de andere kinderen ook hoogbegaafd zullen zijn. Dat herkennen we ook bij hen.
    Ter illustratie: Zo was de genoemde zoon op 3-jarige leeftijd zeer geïnteresseerd in alle corona-persconferenties en politici.
    Met school hebben we voor hem al een jaar achter de rug van “jullie denken dat je kind misschien hoogbegaafd zou kunnen zijn maar wij zien het niet terug” en met de start van dit schooljaar is die toon ook weer gezet. Sociaal doet hij het heel fijn in deze klas en zit hij lekker in zijn vel. Wat ons betreft dus geen aanleiding om zijn hoogbegaafdheid vast te laten leggen door een onderzoek. Maar we breken er wel ons hoofd over: is hij aan het onderpresteren, denkt hij te moeilijk, is het inderdaad echt moeilijk voor hem (en toch niet hb)?
    Hb’ers staan bekend om het snelle denken maar hoe zit het dan met een kind als dit dat obv de gezinssituatie hb zou zijn, maar leren moeilijk vindt?

    1. Dag Moeder, Gelet op de hoge score zijn al de kinderen hoogbegaafd. En dat is niet meer of minder dan dat ze zeer snel denken tov hun leeftijdsgenoten. Dat heeft vele effecten die per kind, per hoogbegaafde verschillen. Daarbij zijn ook beide ouders hoogbegaafd en zal dat in de familie veel voorkomen. Het is erfelijk.
      Met die hoge score van het andere kind is er geen vraag meer of je zoon hoogbegaafd is. Hij zal last hebben van de erg kleine leerstapjes op school en van de traagheid van zijn omgeving. Hij gaat er nu nog aardig mee om maar dat kost veel energie en geduld. Op een gegeven moment is dat op.
      Het is beter om hem alvast naar een andere school te sturen, het liefst eentje met voltijds hoogbegaafden onderwijs. Op deze website staat daarvan een kaart met die scholen.
      Succes en weet dat hij het niet van een vreemde heeft.

  3. Goedenavond, erg interessant is dit allemaal. Ik heb een vraag. Als het een leerling uit groep 4 betreft die waarschijnlijk zeer begaafd is, maar niet verder komt. Wat zou het advies dan zijn?

    1. Versnellen, versnellen en versnellen. En geen extra aandacht voor hij/zij nu op vastloopt want dat is een symptoom welke vanzelf minder dan wel verdwijnt bij de juiste aanpak: versnellen. Direct en met grote stappen!

  4. Beste Willem,

    Interessant verhaal. Ook herkenbaar. Ben benieuwd naar hoe het er nu voor staat. Van wat ik er inmiddels over heb geleerd is (U)HB te verwachten.

    Kan je wat meer vertellen over aangeleerde dyslexie? Deze woord combinatie is lastig te Googelen

    1. Aangeleerde dyslexie ontstaat of eerder groeit als een leerling te lang en te vaak hetzelfde moet oefenen en daardoor voor zichzelf begrijpt dat hij/zij het dus niet begrijpt. Dat het gene wat het geleerd heeft en kent, niet goed of niet goed genoeg is en dus verbetert moet worden. Op den duur wordt alles qua taal een rommeltje in het hoofd en je vertrouwt alleen nog maar op de meest kleine details want iets samengestelds is geleerd en was dat wel goed??
      Een vriend van mij kreeg zo dyscalculie. Een 5 kon niet alleen er zijn. Dat was, moest een 2+3 zijn of een 4+1. Ik heb nog steeds moeite met rond de 10 rekenen want daar werd als moeilijk geïntroduceerd en dus moest je goed opletten! Waarop weet ik nog steeds niet maar de herhaling hiervan en de herhaling van vele oefeningen heeft diepe sporen achter gelaten.
      Elementen in het ontstaan hiervan zijn serieusheid, (te)veel oefenen, niet verder mogen op eigen tempo, kleine leerstapjes die niet als zodanig herkend en aangevoeld worden en geen feedback krijgen op de zaken die in het hoofd bedacht en beleefd worden. Maar alleen dit uitleggen is onvoldoende. Het moet ‘bewezen’ worden in en voor de beleving van de leerling. En dat is in het jaarleerstofsysteem onmogelijk te realiseren.

  5. Hallo ouders, Willem vroeg op of we meedachten over uw zoon. Ik las uw brief ook.
    De gedachten die bij me opkwamen:
    Gezien het grote verschil in perf.en verb iq vroeg ik me af of er aan ass is gedacht. Het wel kunnen weten maar niet kunnen handelen is bekend bij deze kloof.
    Rekenen heeft vaak met emotioneel welbevinden te maken.
    In hoe ervaart uw zoon zijn situatie?

    Ik herken het verhaal van uw zoon.
    Het kost hem meer moeite handelingen uit te voeren.
    Succeservaringen zouden veel goed kunnen doen. Waar hij nu zit, wordt meer op handelen dan leren nadruk gelegd. Is dat wel zijn ding?
    Misschien mavo/ havo middenweg.
    Hb of niet, zijn zelfvertrouwen en succeservaringen zijn belangrijk.
    Als hij eenmaal zijn draai heeft gevondren, gaat hij vaak vanzelf verder.
    Heel veel sterkte bij uw overwegingen en luister vooral goed naar uw zoon.
    Er komt vast een rustigere tijd na deze.
    Vriendelijke groet,
    Nelleke (rt en coach)

    1. Dankjewel voor uw reactie. Ik heb het eerst eens allemaal op me in moeten laten werken. Het is voor mij als moeder een hele rare materie. In de loop van de afgelopen weken is er heel wat gebeurt. Ook onze dochter, die eigenlijk probleemloos de basisschool doorlopen heeft is nu aan het graven of ze geen HB heeft. Het was al eens tegen haar gezegd, maar we hebben dat weggewuifd Toine als iets wat niet kon. Ze krijgt binnenkort een IQ test. Ook onze zoon krijgt een nieuwe test waarvan we vooral willen dat er goed gekeken wordt hoe hij die maakt en niet wat de uitkomst is. Verwacht wordt namelijk dat hij het op rekenniveau weer miniserie zal maken. Omdat we veel vertrouwen hebben in de expertise van Mensa sturen we alle bevindingen daarna naar hun toe. Helaas kunnen we gaan test laten doen bij een HB centrum. Het is voor ons niet financieel haalbaar, dus we roeien met de riemen die we hebben. Onze zoon krijgt op school hulp bij het leren leren, plannen, organiseren en volgehouden aandacht. Ook voor een derde kind waarvan ook ADD werd verwacht wordt nu een andere koers gevolgd. Ook hij krijgt testen, maar er wordt direct ook gekeken naar de mogelijkheid van Hoogbegaafdheid. Het is moeilijk te beseffen dat je slecht presteert en toch HB kunt zijn. Het emotionele welbevinden speelt zeker mee. Goed dat u dat aangeeft. Ik heb zeer gevoelige kinderen die op emotioneel vlak gevoelig zijn voor invloeden van buiten af. Onze zoon vond het vooral moeilijk dat hij een moeder heeft die zich zorgen maakte. ( ik zeg maakte.) Ik heb de mazzel dat ik in een omgeving sta met veel mogelijkheden tot reflectie en innerlijke groei. Door feedback van anderen heb ik het inzicht gekregen dat het heel belangrijk is vertrouwen uit te stralen naar een goede uitkomst. Dit heeft direct effect gehad op onze zoon en de situatie. Hij en zijn broer ook, lijken minder moeite te hebben met schoolse zaken. Ze zijn wat geconcentreerder op school. Ik moet gaan uitzoeken of handelen of leren beter aansluit. Gelukkig kijken er nu meerdere mensen mee en hebben we vertrouwen dat het voor de kinderen uiteindelijk allemaal op zijn plek gaat vallen. Bedankt voor uw zienswijze en impuls op deze casus.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *