135. COLUMN HOOGBEGAAFDHEID (DEEL I), ACHTLUIK OVER PRIVÉLEVEN VAN TONKO (KINDEREN, FRUSTRATIE WERK/ONTSLAGEN, LINK MET HOOGBEGAAFDHEID): Als een homo die op latere leeftijd zijn coming-out beleeft
Om verschillende redenen wijd ik nu een aantal columns aan het onderwerp hoogbegaafdheid en de link met mijn privéleven. Het zijn verhalen die ik altijd al van plan was op een dag te gaan opschrijven. Nu er echter een directe aanleiding is (zie columns 141, 142 en 143), maak ik meteen van de gelegenheid gebruik om het allemaal in een keer te vertellen.
Een profiel
Je hebt: een sterk gevoel van “anders” zijn; niets met small talk gesprekken en daarom een hekel aan groepen en feestjes waar je je totaal niet op je gemak voelt; een zeer sterk rechtvaardigheidsgevoel; veel innerlijke onrust; problemen met het organiseren van je leven; last van depressiviteit en kluizenaarsperiodes; een laag zelfbeeld met een chronisch gevoel van tekortschieten en mislukken; veel behoefte aan autonomie; een soort humor dat regelmatig niet begrepen wordt; vaak het gevoel onder je niveau te presteren (onderpresteren); strengere normen en waarden dan de maatschappij; perfectionistische neigingen met te hoge eisen en verwachtingen van jezelf en je omgeving, onder andere op het gebied van relaties en vriendschappen, waardoor je snel teleurgesteld raakt als daar niet aan wordt voldaan en het verlammend op je werkt; veel last van faalangst; vaak problemen met het starten van iets omdat door je de vele mogelijkheden niet weet waar je moet beginnen (en vervolgens weer moeite met het afmaken ervan); regelmatig ervaringen van “zie-je-wel-ik-had-toch-gelijk” waardoor je arrogant kunt overkomen; in gesprekken vaak het gevoel dat je je denkbeelden moet uitleggen of verdedigen (of ze worden gewoon genegeerd); de neiging om veel situaties en problemen steeds maar weer rationeel te benaderen; een sterke drang naar prikkels etc.
Je bent: wars van autoriteit (en vice versa); non-conformistisch; eigenzinnig; (te) eerlijk; kwetsbaar; consciëntieus (sterk ontwikkeld geweten); zeer nieuwsgierig; creatief; een solist; erg trouw en loyaal in relaties en vriendschappen; hooggevoelig; een tobber die vaak twijfelt omdat je anders denkt dan de meeste anderen; vaak eenzaam; een snelle, analytische denker en prater; idealistisch, het type dat de wereld zou willen verbeteren; iemand die door zijn omgeving vaak wordt omschreven als serieus, eigenwijs, een betweter en een drammer en vermoeiend; een chronische uitsteller; snel verveeld; snel geprikkeld, ongeduldig en gefrustreerd etc .
Op het gebied van werk en je carrière constateer je dat je een loopbaan hebt gehad van twaalf ambachten en dertien ongelukken. Met veel banen op een eenvoudig niveau met allerlei routinematige werkzaamheden waar je steeds heel snel op uitgekeken raakte omdat je een hekel hebt aan herhaling; met veel arbeidsconflicten met leidinggevenden en bijbehorende ontslagen (waarbij je soms van ontslag naar ontslag hobbelde); met collega’s die jou zagen als iemand die regelmatig slecht luisterde, tactloze opmerkingen maakte, moeilijk benaderbaar was, geen doorzettingsvermogen en discipline had, pieken en dalen vertoonde in zijn functioneren en die moeilijk ergens in de organisatie te plaatsen viel.
Van A tot Z herkenbaar
Alles hierboven heb ik niet verzonnen maar van diverse sites op internet geplukt. Alles van A tot Z herken ik bij mezelf. Alles komt van lijstjes van kenmerken van hoogbegaafdheid.
Links en rechts heb ik de afgelopen jaren in mijn directe omgeving wel eens losgelaten dat ik volgens mij hoogbegaafdheidkenmerken bezit, maar écht hardop heb ik nooit stellig over mezelf durven zeggen dat ik “het” ben. Om diverse redenen: ik heb moeite om van mezelf te denken dat ik hoogbegaafd ben (zeker kijkend naar prestaties zijn er heel veel slimmere mensen op deze wereld dan ik), ik wil niet arrogant overkomen en bovendien merkte ik dat als ik mijn vermoedens tot hoogbegaafdheid uitte ik me vaak niet serieus genomen voelde.
Dit kan twee oorzaken hebben: ik bracht dit te twijfelachtig en allesbehalve overtuigend naar buiten waardoor men mij bij voorbaat al niet serieus wenste te nemen. Maar de belangrijkste reden is denk ik veel simpeler: de meeste mensen hebben hun negatieve oordeel over hoogbegaafd al klaar en zullen je meteen arrogant vinden (“Ja vast, jij hoogbegaafd?”) terwijl ze niet of nauwelijks kennis over hoogbegaafdheid hebben en dus helemaal niet kunnen oordelen of jij daaraan voldoet. Wat ook voor mij gold overigens; ik wist er eerst ook niets van.
Het grappige is dat als iemand mij met mijn huidige kennis over hoogbegaafdheid een zelfde soort levensverhaal als de mijne zou vertellen met alle bijbehorende overtuigingen, standpunten, emoties, twijfels en problemen waar hij tegenaan is gelopen, ik meteen zou roepen van “Joh doet niet zo moeilijk, je bent gewoon hoogbegaafd!” Terwijl als het over mezelf gaat, ik dat maar moeilijk kan geloven.
Het heeft ook te maken met die verdomde menselijke eigenschap van mij om aardig gevonden te willen worden. Zeggen dat je ADHD, autistisch of hoogsensitief (HSP) blijkt te zijn, kun je gerust doen. Daar zal niemand negatief op reageren en kun je alle begrip voor verwachten. Maar zeggen dat je hoogbegaafd bent, is hele andere koek. Dan gaan bij de meeste mensen al meteen de haren recht overeind staan en worden de hakken onmiddellijk in het zand gezet, want daar is iemand die even komt beweren dat hij slimmer is dan de meeste anderen en dus waarschijnlijk ook dan jij en daar houden mensen niet van. Terwijl het in feite vergelijkbaar is met stoornissen en “afwijkingen” als ADHD, autisme of hoogsensitiviteit, in die zin dat het in alle gevallen kan leiden tot problemen in je leven waar je steeds tegenaan loopt en waarvoor je graag een oorzaak zou willen vinden.
Maar nu met alle (zelf)kennis die ik in de afgelopen jaren heb opgedaan, durf ik het wel aan om het in elk geval één keer in mijn leven hardop uit te spreken. Ongeacht wat iedereen ervan vindt. Ongeacht of mensen mij nu minder aardig en arrogant(er) gaan vinden: ik ben hoogbegaafd.
Alsof ik een homo ben die op latere leeftijd zijn coming-out beleeft.
Tonko (http://tonkolumn.blogspot.nl/)
