Auteur: Willem Wind

Wilma van Galen

Faalangst, perfectionisme, gebrek aan motivatie, slecht kunnen focussen, moeite met het stellen van prioriteiten, een aversie voor ‘moeten’ en juist goed kunnen functioneren onder tijdsdruk.
Er zijn meer dan genoeg redenen te bedenken om de badkamer niet schoon te maken en om alleen maar de haren uit het putje te vissen; je administratie onder de bank te schuiven en de rekeningen in de regel te betalen nà de derde aanmaning, dat ene stuk niet te schrijven terwijl de deadline steeds naderbij komt en om je biebboeken niet weg te brengen terwijl je bijna dagelijks zo ongeveer langs de bieb komt.

Uitstellen! Met een mooi woord ‘procrastineren’.
Je surft nog wat op het internet en zapt nog wat heen en weer terwijl je verveeld op de bank hangt. Pakt de badkamer aan terwijl je hoognodig je administratie moet doen. Midden in de nacht schrijf je met rode konen dàt stuk, levert het net op tijd en met een voldaan gevoel in en vergeet gemakshalve de weken van ‘dwaal, verveling en ergernis’. De afwas is net weg als de deurbel gaat maar wanneer je het zweet van je voorhoofd heb geveegd, blijkt het niet je vriendin te zijn maar een deurwaarder.

Natuurlijk moet je wel eens wat uitstellen. Omdat iets anders even net belangrijker is of omdat je zo’n persoon bent die eerst moet broeden op een tekst.< br/> Maar in veel gevallen zijn het andere oorzaken waarom je iets uitstelt.

Stress, ergernis, irritatie en schuldgevoelens kunnen het effect zijn van uitstellen. Je zelfbeeld zal er niet door groeien; ook niet wanneer je telkens weer ‘net op tijd bent’ want de periode daarvoor is vaak niet prettig. Het kan ervoor zorgen dat je kansen mist binnen je privé-leven en op je werk. En het kan een negatief effect hebben op je relaties en op je portemonnee.

ZEVEN TIPS OM IN BEWEGING TE KOMEN

1. Onderzoek wat je waarden en doelen zijn. Wat wil je nu echt? Schrap activiteiten die niet bijdragen aan jouw waarden en doelen.
2. Bekijk eens (wanneer je toch wat aan het surfen bent) het ‘Eisenhowerschema’. Houdt eens een week bij of je niet constant bezig bent met brandjes blussen in plaats van je focus te leggen op hetgeen ‘niet dringend doch wel belangrijk is’.
3. Sta stil bij welk effect het heeft om je leven te leiden als een brandweerman m/v en hoe het zou kunnen zijn wanneer je de neiging om uit te stellen, uitgebannen hebt. Visualiseer een leven waarin je niet meer uitstelt.
4. Blijf aardig voor jezelf wanneer je e i n d e l i j k aan de slag gaat met uitstelgedrag en je gaat toch weer een paar dagen zappend & surfend door het leven. Leren gaat met vallen en opstaan; sta weer op.
5. Wees je er bewust van dat een ander soms kan denken & uitspreken dat je iets aan het uitstellen bent terwijl je simpelweg ergens op aan het broeden bent. Hanteer je eigen meetlat! 
6. Als je last hebt van faalangst, perfectionisme en/of onderpresteren; ga ermee aan de slag. 
7. Besef goed dat je niets moet. Je mag kiezen. Zolang het putje niet verstopt zit dan kan je douchen, toch?

Wilma van Galen

Wilma van Galen

Als kind heb ik wild om mij heen geslagen én getrapt toen mijn grootouders mij zo nodig een bontjas wilde aantrekken. Ik was noch lang niet op de leeftijd om enige kritische noot over het dragen van bont te kunnen laten horen maar zo’n harig ding aan mijn lijf: ‘no way’. Ruim 40 jaar later zal ik niet meer fysiek en verbaal van mij af trappen maar er zijn nog steeds stoffen die het effect kunnen hebben dat ik letterlijk naar achteren deins.

Mijn vel reageert zeer selectief. Van vingertoppen die mijn huid beroeren ga ik niet ‘knorren van genoegen’ maar veel eerder ‘fiks aan mijn vel krabben’. En als kleuter wentelde ik mij maar al te graag in de modder terwijl die bontjas voor complete paniek heeft gezorgd.
Met voedsel; in het bijzonder ‘de structuur van voedsel’ heb ik dan weer geen moeite.
Al heb ik daarbij de mazzel dat ik uit de tijd stam dat er in yoghurt – in de regel- geen stukjes zaten. Geen vreemde substanties op jonge leeftijd in mijn mond! Op geluiden reageer ik dan wel weer heftig. Het is niet zo erg dat ik ziek van herrie wordt maar mijn handen plant ik, wanneer de plaatselijke drumband langs mijn huis paradeert echt wel tegen mijn oren aan. En elk kefje van de honden van mijn buren voel ik in mijn lijf weerkaatsen.
Mijn lijf is nog steeds bijzonder soepel maar aangezien ik geen stuur lijk te hebben was gymnastiek één grote ramp. En ik dans graag maar van het idee om voorgeprogrammeerde danspassen uit te moeten voeren blokkeer ik volledig.

SENSORISCHE PRIKKELS

Ik (en met mij nog wat familieleden) reageer iets anders op ‘sensorische prikkels’. Bloemencorso kijken is niet alleen maar leuk; het brengt ook de spanning met zich mee dat je weet dat die vreselijke drumband op een zeker moment vlak voor je voeten (én oren) langs komt denderen. Een aversie voor zand zie ik bij twee generaties terug komen.
Gras heeft ervoor gezorgd dat één kind al op zeer jonge leeftijd met buikspieroefeningen is begonnen omdat haar blote beentjes niet met die stinkende groene substantie in contact wilde komen. Koppeltje duikelen; ik ben niet de enige die er weinig van bakt.
En ach, terwijl mijn jongste op circus met trapeze begon was ze nog niet in staat om normaal te huppelen. Een bal vangen; ik duik weg en ook daarin ben ik niet de enige. Tijdens een familiediner moet er rekening gehouden worden dat er de nodige mensen zijn die maar van 4, 5 soorten voedingsmiddelen houden. Mijn vader liep en mijn jongste dochter loopt nog met blote armen terwijl de rest van de wereld al toe is aan een winterjas. Persoonlijk zie en maak ik er geen probleem van. Sommige dingen moet je ‘gewoon’ accepteren, bepaalde dingen vragen om ‘enige aanpassing’ en aan zaken die je werkelijk hinderen, moet je ‘gewoon’ werken.

SENSORISCHE GEVOELIGHEID

Die overgevoeligheid (en soms ‘ondergevoeligheid’) voor prikkels kom je tegen bij mensen met ADHD, mensen met een stoornis binnen het autistisch spectrum maar evengoed bij beelddenkers, Hsp’ers en mensen die hoogbegaafd zijn. En bij mensen met dyspraxie (DCD), dyslexie, dyscalculie, dysfasie en NLD. Ook mensen die de diagnose ‘selectief mutisme’ hebben, mensen met een beneden gemiddeld IQ en personen met allerlei syndromen waaronder het syndroom van Gilles de la Tourette (GTS) en bijvoorbeeld het Triple-x-syndroom zijn in de regel gevoeliger voor allerlei prikkels.
Tevens verloopt de sensorische informatieverwerking bij personen die hersenletsel hebben opgelopen, mensen met allergieën en voedselovergevoeligheid, jongeren in de puberteit en mensen die bijvoorbeeld een whiplash hebben opgelopen nog wel eens op een andere manier. Kortom; er zijn aardig wat mensen bij wie de sensorische informatieverwerking anders verloopt.

SENSORISCHE INFORMATIEVERWERKING

Kort uitgelegd: ‘sensorische informatieverwerking is het vermogen om zintuiglijke informatie op te nemen, te verwerken en de verschillende stukjes informatie aan elkaar te verbinden zodat we er adequaat op kunnen reageren. Vanuit de zintuigen wordt informatie naar verschillende delen van het zenuwstelsel gestuurd. Daar vindt ordening, selectie en samenkoppeling plaats. De zintuigen maken een eigen groei-ontwikkeling door maar werken niet afzonderlijk. Ze beïnvloeden elkaar en zullen uiteindelijk als een geheel moeten functioneren. Als de zintuigen goed met elkaar samenwerken en informatie goed wordt verwerkt in het zenuwstelsel stelt dat de mens in staat op een juiste manier te reageren op prikkels vanuit het eigen lichaam en de omgeving.
Op de website www.wateenverschil.info/ kan je nog veel meer lezen over het onderwerp en in dit artikel www.hiq.nl/service-verslez-211100.php wordt het één en ander uitgelegd over hoogbegaafdheid in relatie tot sensorische informatieverwerking.

MEETLAT EN MENGSELS

Wat een normale ontwikkeling is én wat normaal is wordt bepaald door wat men in deze tijd als normaal voor het gros van de mensheid beschouwd. Bovengenoemde groepen mensen ontwikkelen zich én zijn anders.
Aangezien er nogal wat overlap is tussen de verschillende manieren van ‘anders zijn’ en ieder mens uniek is ben ik van mening dat of je nu wel of geen diagnose / stempel hebt, je moet kijken naar het individu en de eventuele problematiek die ervaren wordt.
En volgens mij is het zinnig om aan dat ‘anders zijn’ geen woorden als ‘probleem’ en ‘problematiek’ te koppelen. Woordgebruik heeft invloed op je denken en ervaren. Het schiet niet op om weg te lopen van iets waar je echt tegen aan loopt maar iets als een probleem bekijken is een ander uiterste.
Het is opvallend dat ik tijdens mijn zoektocht naar informatie over sensorische informatieverwerking direct uitkwam bij ‘sensorische informatieverwerkingsproblematiek’. De toevoeging ‘problematiek’ vind je minder snel als je naar informatie zoekt over synesthesie, synthetiseren, beelddenken en top-down denken terwijl dat toch ook alles te maken heeft met een andere manier van informatie verwerken.
En je leest zelden iets over dat hoogbegaafden nog wel eens ‘weggezet’ worden als weinig gevoelig terwijl ze dat wel degelijk zijn maar een ander soort prikkel-verpakkingsmateriaal (de ratio) gebruiken om uiting te geven aan hun gevoelens. Iets waar vooral slimme vrouwen op afgerekend worden. Kortom; wie bepaald wanneer iets onder de noemer ‘probleem en problematiek’ valt? En wanneer is iets een probleem?

ZEVENS TIPS

Op bovengenoemde website en in ‘Zeven tips voor het omgaan met prikkels’ www.wilmavangalen.nl/html/blog_12.html staan een aantal tips die je kunt gebruiken in het omgaan met allerlei prikkels. Tips die ik er aan toe wil voegen:

• Accepteer dat je anders reageert op allerlei soorten prikkels en dat je informatie anders verwerkt. Vaak zijn er naast ‘negatieve aspecten’ evenveel ‘positieve aspecten’.
• Schop die meetlat opzij; kijk naar wat je werkelijk nodig hebt en zoek zo nodig naar oplossingen en alternatieven.
• Laat je niet aanpraten dat je iets niet kan omdat je volgens de diagnose die je hebt gekregen iets niet kan. Je bent en blijft een uniek persoon!
• Heftige reacties op bepaalde zintuigelijke prikkels kan je aanpakken door jezelf via een gewenningsproces steeds weer te confronteren met een bepaalde prikkel.
• Accepteer dat wennen aan bepaalde prikkels en/of bepaalde dingen aanleren gepaard kunnen gaan met het ervaren van angst. Bouw langzaam op!
• Stimuleer je lichaamsbesef. In ‘Zeven tips om fysiek scherp te blijven’ www.wilmavangalen.nl/html/blog_22.html staan wel wat tips om mee te starten.

Ga jongleren om de samenwerking tussen je hersenhelften te stimuleren. En/of start met bewegingsoefeningen die daarop gericht zijn en ervoor kunnen zorgen dat je (beter) leert te automatiseren. Iets dat je op eigen houtje kunt doen (voor hulpmiddelen en ideeën> www.braingym.nl/ ) maar je kan natuurlijk ook begeleiding zoeken. Zelf ben ik aan het jongleren geslagen en als ik toe ben aan de volgende horde dan vraag ik Gera de Leeuw om begeleiding. Angst voor beweging zit nog aardig in mijn lijf en om bepaalde zaken te leren heb ik iemand nodig die begrip heeft voor mijn angst, paniek en onhandigheid en mij af en toe een zetje geeft of ‘terug haalt’.

Ik schreef al in het begin dat je sommige dingen ‘gewoon’ moet accepteren; dat bepaalde dingen vragen om ‘enige aanpassing’ en dat je moet werken aan zaken.
Enigszins simplistisch uitgedrukt want het kost wel tijd, lef en doorzettingsvermogen. Ook na een week vliegen bij mij nog de twee ballen in het rond en het heeft mij wel een jaar gekost voordat ik quasi nonchalant zei: ‘doe mij maar drie jongleerballen’. En dansles? Later…………………

Wilma van Galen

Wilma van Galen

Onlangs verscheen er een stuk op Trouw.nl een artikel met de kop: ‘Vaak is het beter om een kind niet te testen op hoogbegaafdheid’.

Asha ten Broeke, de schrijfster van het artikel stelt dat een label invloed heeft op een mens en dat deze invloed niet positief hoeft te zijn.
‘Het schept (positieve en negatieve) verwachtingen’.
Ik ben het hier gedeeltelijk mee eens. Een test is een meetinstrument en er zijn nogal wat factoren die dit instrument waardeloos maken maar even goed van groot nut.
Ik werk met volwassenen maar de vraagtekens omtrent het nut van testen speelt evengoed op latere leeftijd.

ROME

Er zijn verschillende wegen die naar Rome kunnen leiden.
Rome is in dit geval: ‘een leven leiden waarin het individu zichzelf ontwikkeld, aansluiting vindt en zich content voelt met wie hij is’.
Soms pakken we meteen de juiste route maar we nemen even vaak gigantische omwegen.

OMWEGEN

Vraagtekens die niet worden beantwoord door een adequate reactie:
Je ervaart dat je anders bent maar je hebt er zogenaamd geen last van. Je haalt weinig voldoening uit je werk, echt wezenlijk contact met een ander mens heb je niet en eigenlijk ken je jezelf in emotioneel opzicht ook niet bijster goed. Er knaagt wel iets maar je laat het liggen.
Je laat je testen; uit de test blijkt dat je hoogbegaafd bent en je reageert niet adequaat:
Je legt de focus op je hoogbegaafdheid en gaat opeens van alles van jezelf verwachten. Alles waar je tegenaan loopt komt door je hoogbegaafdheid en je legt de lat waar je aan moet voldoen, hoog.
Je laat je testen; uit de test blijkt niet dat je hoogbegaafd bent en je laat het geheel los:
Hoewel je duidelijk in positief en negatief opzicht kenmerken vertoont, laat je het idee dat jij hoogbegaafd bent los en je leeft zoals je gewend was. Het knaagdier in je binnenste laat je lekker doorknagen.

JUISTE ROUTES

Je laat je testen; uit de test blijkt dat je hoogbegaafd bent en je reageert adequaat:
Je neemt jezelf inclusief je hoogbegaafdheid onder de loep en alleen waar je tegen aan loopt, pak je aan. Je geeft je hoogbegaafdheid geen grotere plek dan noodzakelijk is.
Je laat je testen; uit de test blijkt niet dat je hoogbegaafd ben maar je laat het niet los:
Hoewel het niet uit de test blijkt, herken je jezelf in het profiel van een hoogbegaafde en je blijft op jezelf anticiperen alsof je wel hoogbegaafd bent. Niet iedere hoogbegaafde komt tenslotte door de test.
Er zijn geen vraagtekens en je gaat met jezelf op een adequate wijze om:
Je luistert goed naar jezelf en naar je eigen behoeften en geeft daar invulling aan.

ZIN

Onze maatschappelijke zorg is nogal ingericht op etiketten.
Met het etiket hoogbegaafdheid heb je als scholier kans op net dat stukje extra onderwijs; als volwassene heb je daardoor toegang tot Mensa en je omgeving (al dan niet hoogbegaafd) wil je nog wel eens serieuzer nemen wanneer je kunt aantonen dat je hoogbegaafd bent.
Persoonlijk vind ik dat alles nogal onzinnig maar aangezien deze feiten er zijn is het in dit opzicht, slim om je (kind) te laten testen.
Mits je daarbij wel goed voor ogen houdt dat je (een kind) veel meer bent (is) dan hoogbegaafd. Er is geen hoogbegaafde hetzelfde.

ONZIN

Als we in een wereld zouden leven waarin individualiteit boven de meetlat wordt gesteld zou zoiets als testen de grootst mogelijke onzin zijn. Je accepteert jezelf en als je ergens in vastloopt zoek je naar manieren om weer los te komen.
Je wordt geaccepteerd zoals je bent en als je ergens in vastloopt krijg je hulp die aansluit bij je hulpvraag.

CONCLUSIE

Als je gewoon lekker draait is het irrelevant om te weten dat je hoogbegaafd bent. Loop je tegen zaken aan, dan is het wel handig om kennis te krijgen van hoogbegaafdheid. Maar testen heeft mijn inziens. meer te maken met de behoefte aan een stuk bevestiging en de eisen & reacties van de buitenwereld.
Of het derhalve beter of slechter is om je al dan niet te laten testen en of het hebben van een etiket positief of negatief uitwerkt is geheel afhankelijk van het individu en zijn omgeving.

Wilma van Galen

Een opleiding niet gaan volgen omdat je als de dood bent dat je niet in staat bent om het niveau aan te kunnen, een gesprek niet aangaan omdat je bang bent dat je met een mond vol tanden komt te staan; niet solliciteren op die leuke baan omdat je weet dat je dan ook regelmatig voor een groep moet spreken, gigantisch balen als je een minuscuul foutje hebt gemaakt…… et cetera.

Angst is nuttig omdat het ons helpt om gevaarlijke situaties te herkennen en is cruciaal om te overleven.
Faalangst is daarentegen niet nuttig.
Het is de angst om te falen, te kort te schieten of om aan bepaalde verwachtingen van jezelf of anderen niet te kunnen voldoen.

Faalangst is onder te verdelen in cognitieve, sociale en motorische faalangst en het ontstaat door ‘faal-ervaringen’ uit het verleden, reacties op (goede en minder goede) prestaties in het verleden en door een gebrek aan zelfvertrouwen; een negatief zelfbeeld.

(Hoog)begaafden hebben nog wel eens last van cognitieve faalangst doordat ze in hun jeugd niet hebben leren omgaan met faalervaringen.
Daarnaast kan de andere manier van leren (top-down) en ‘andere struikelblokken’ (beelddenken, dyslexie, kloof tussen verbaal en performaal) ervoor zorgen dat je intelligentie niet boven water komt en je het gevoel krijgt, vaak te falen..
Sociale faalangst kan ontstaan door de ervaring van niet begrepen worden, er niet bijhoren.

Het kan zich uiten in: zweten, bevende handen en knieën, misselijkheid, snelle ademhaling, hartkloppingen, maag- en buikpijn, rode vlekken in het gezicht, regelmatig naar de wc moeten, slaapproblemen, hoge spierspanning, hoofdpijn; geagiteerdheid, tobben, ervaren van wanhoop, agressief worden of de clown spelen, concentratie problemen, geen zelfvertrouwen en een negatief zelfbeeld; uitstellen, onderpresteren, (bepaalde) mensen en activiteiten uit de weg gaan en perfectionisme.

ZEVEN TIPS OM MET FAALANGST OM TE GAAN

Onderzoek welke zaken je hebt laten liggen in je leven, vanwege je faalangst en wat je gewonnen zou kunnen hebben wanneer je je niet had laten afremmen door je angst..
Is je angst wel zo’n goede raadgever geweest? Hoe vaak ben je bang geweest voor iets en hoe vaak is je ook uitgekomen?

Onderzoek waar je precies bang voor bent en stel voor hoe fout iets wel niet kan gaan. Wanneer je het meest gevreesde beeld voor ogen hebt, kan je jezelf een aantal vragen stellen: heb je ooit met iets dergelijks te maken gehad en hoe is het toen afgelopen, hoe ziet je leven er volgende week/maand/jaar uit na een eventuele ramp, hoe gaan andere mensen met een dusdanig catastrofe om , zou je hulp kunnen vragen wanneer iets compleet fout loopt, wat zou je een ander in dezelfde situatie adviseren?

Onderzoek je angstige gedachten. Klopt het wat je denkt? Mag jij als mens fouten maken?
Is er ook een positief optimistisch alternatief te bedenken?.

Ga de confrontatie aan. Stop met weglopen / er om heen draaien / onderpresteren: word realistisch. Formuleer een doel en neem kleine stapjes. Gebruik voor iets, waarbij dat mogelijk is, een kookwekker en start met 25 minuten aan iets werken.

Beteugel je angstige gevoelens wanneer je vlak voor je iets gaat doen dat angst oproept: adem door je buik , zet je voeten op de grond of ga even op je handen zitten zodat je weer echt in je lijf komt te zitten; zoek sociale steun zodat je wat druk van de ketel afhaalt of ga iets fysieks doen zodat je de overtollige adrenaline af kan voeren. Sowieso, zorg goed voor je lijf.

Accepteer dat een beetje angst erbij hoort maar stop met het je laten weerhouden van hetgeen jij graag wilt doen. Maak je zoals dat ook bij ons mens zijn hoort, toch een fout of vergissing; spreek je uit.

Werk aan je zelfvertrouwen en je zelfbeeld; spreek jezelf op een positieve manier toe, affirmeer (inspiratie> http://affirmaties.webklik.nl/page/affirmaties) en hou een dagboek bij waarin je dagelijks minimaal één ‘succesmoment’ noteert.

Omdat faalangst vaak zo ingesleten is, kost het veel tijd en aandacht voordat het hanteerbaar wordt. Maar als je deze tips ter harte neemt, kan je vandaag al je eerste stap zetten. Krijg je al buikpijn, een gevoel van misselijkheid en zwetende oksels bij het idee? Of weet je niet waar te beginnen..
Bel eens voor een (intake) gesprek.

Wilma van Galen

Wilma van Galen.

Barsten, breken, dansen, dartelen, detoneren, exploderen, huppelen, joepen, kaatsen, klappen, kloven, knallen, knappen, losbarsten, ontploffen, openbarsten, opwellen, ploffen, rollebollen, rondfladderen, scheuren, spelen, splijten, trappelen, uit elkaar spatten, uit zijn vel springen, uitbarsten, uiteenbarsten, uiteenspringen en wippen, zijn woorden die een relatie hebben met het woord ‘springen’.

Springen is wat slimmeriken doen.

We barsten van energie en breken af op domheid. We dansen en huppelen van verwondering en dartelen door het gras omdat het zo lekker ruikt. Soms exploderen we; springen uit één, barsten uit elkaar van ergernis over alle traagheid en joepen en wippen met onze stoel van verveling. We spelen met ideeën die in ons opwellen en laten ze rondfladderen en rollebollen in ons brein. We trappelen van genoegen; knappen, splijten, ploffen, klappen bijna uiteen wanneer onze geest voedsel krijgt. We kloven aan ons gedachtengoed en blijven detoneren met dat van de meeste mensen. Soms dreigen we uit elkaar te spatten, uit ons vel te springen of barsten we werkelijk uiteen wanneer iemand weer de scheuren in ons zijn aanraakt. We kunnen verbaal knallen, een lullige opmerking terug kaatsen, ontploffen en losbarsten van woede en ons rugzak open laten barsten.

Volgens de van Dale betekent ‘springen’:

sprin·gen (werkwoord; sprong, heeft, is gesprongen) 1 zich losmaken van de grond door zich met de voeten af te zetten: staan te springen vol ongeduld klaarstaan voor iets; ergens om zitten te springen iets dringend nodig hebben 2 (van vloeistoffen) uit- of opgeworpen worden: tranen sprongen hem in de ogen 3 met een ruk uiteengedreven worden; barsten, breken: een mijn laten springen 4 failliet gaan: de bank laten springen.

DENKSPRONGEN

De manier van springen waar ik het over wil heb lijkt zowel niet in de lijst met synoniemen voor te komen als bij de betekenis van het woord ‘springen’. Weinig vreemd aangezien ik het over denksprongen wil hebben; over iets omvatten waar een ander veel eerder stapsgewijs doorheen moet. Al heeft het wel enige correlatie met ‘ongeduld’ aangezien je regelmatig moet wachten totdat de ander aangekomen is waar jij met een enkele sprong al bent. –als de ander überhaupt aankomt-

GEESTELIJKE ACROBATIEK

Je kunt het ook ‘geestelijke acrobatiek’ noemen. De ene mens is wat houterig en verplaatst zich in de regel via zijn voeten. Een volgende lukt het nog wel om de voeten van de vloer te krijgen voor een koprol of kan een sierlijk vogelnestje maken. Een derde doet nog iets meer maar er zijn ook mensen die dusdanig lening en behendig zijn dat ze de meest vreemde capriolen op de mat en in de lucht uit kunnen voeren.

Wellicht is die term ‘geestelijke acrobatiek’ nog wel treffender dan springen want bij een sprong, spring je nog steeds van a naar b (je kunt onmogelijk tegelijkertijd twee kanten opspringen) en bij acrobatiek kunnen de vier ledematen toch echt allemaal een verschillende kant opgaan. Die aanleg in lenigheid & coördinatie heb je of heb je niet en kan je wel of niet uitbouwen.

Een acrobatische geest gaat even goed verschillende kanten op. Het denkproces van een slimmerik gaat vaak sneller en door de hoeveelheid aan kennis die ontstaan is door de oeverloze nieuwsgierigheid in combinatie met een goed geheugen heeft hij meer vaatjes om uit te tappen en zaken te combineren. En een hoogbegaafde ordent zijn kennis anders en past het op een andere manier toe. Iets waarmee ik weer iets uit kom op ‘slim zijn is leuk, mits je slim doet!’

Wat heb je aan slim zijn tenslotte als je er niets mee doet? Het negeert, je aanpast, gaat onderpresteren totdat je een verbleekte versie van jezelf bent? Alsof je nog geen eens in staat bent om een koprol te maken terwijl je het talent heb om aan één hand aan de trapeze te hangen; met je ene been in je nek en je andere been horizontaal.

Mooi bedacht (deels zelf en ondersteund vanuit de literatuur over hoogbegaafdheid) maar bovenstaande geeft mij nog steeds geen bevredigend antwoord op wat ‘hoogbegaafd denken’ is. Abstract denken, top-down denken, associatief denken en beelddenken zijn treffende termen maar het blijven abstracte termen.

INTUÏTIEF DENKEN

Persoonlijk denk ik dat hoogbegaafdheid denken in essentie te maken heeft met wat we noemen ‘beelddenken’. Een slecht gekozen woord omdat het een concreet begrip lijkt terwijl het een abstract is. Beelden gaan veel te snel om gezien te worden. Is het slim om iets wat je niet kunt aanschouwen, beeld-denken te noemen? Beelddenken is intuïtief denken waarbij kennis razendsnel door je brein gaat en verwerkt wordt. Je kunt wel beelden zien maar dat is weer een tragere vorm; een eerste aanzet tot echt intuïtief denken. Intuïtief als zijnde, niet echt bewust.

ONDERSTEBOVEN, BINNENSTEBUITEN, ACHTERSTEVOREN

Ook mooi bedacht maar ook bovenstaande is nou niet bepaald concreet te noemen. Ik kan het niet pakken, aanraken of opeten. Hoogbegaafd denken is niet concreet te beschrijven zonder 101 voorbeelden. De uitingsvorm kunnen we -voor zover ons oog reikt!- zien. Of je acrobatische geest in staat is om op eigen unieke wijze aan een stokje op kop in de lucht te hangen en je na een aanloop kan nemen voor een handstand die overgaat in een koprol en eindigt in een spagaat.

Wilma van Galen.

Androgynie, Wilma van Galen.

Androgynie, een samenvoeging van de Griekse woorden ‘andros’ (man) en ‘gynaika’ (vrouw), staat voor het voorkomen van zowel mannelijke en vrouwelijke kenmerken bij één enkele persoon.
Om androgynie te begrijpen, is het belangrijk om de verschillen tussen geslacht en gender te onderzoeken.
Het geslacht van een persoon wordt beschouwd als een fysieke constructie. Met andere woorden, in de meeste gevallen is het geslacht van een persoon ofwel mannelijk ofwel vrouwelijk, (in de regel) afhankelijk van de seksuele organen in het lichaam. Geslacht gaat dus over het fysieke, bij ‘gender’ draait het om je vrouwelijk of mannelijk voelen. Hoewel de specifieke genderrollen verschillen van cultuur tot cultuur, hebben de meeste gemeenschappen duidelijke definities van wat vrouwelijk gedrag en wat mannelijk gedrag is. Het gender is een belangrijk kenmerk in de meeste maatschappijen, en gemeenschappen leven de meeste genderrollen strikt na.
Eén van de meest belangrijke feiten om te weten over een mens, is het gender. Men wordt verwacht om zich te kleden en te gedragen naar wat bij zijn of haar gender past.
Een androgyn mens onttrekt zich hieraan.

GENDER

Gender vormt mede ons zelfbeeld en het beeld dat anderen van ons hebben. Van vrouwen verwacht men bijvoorbeeld dat ze meer emotioneel en zorgend zijn, bij mannen verwacht men eerder rationaliteit en competitiegeest.
Gender ordent onze samenleving. We ordenen én waarderen.
Mannelijkheid wordt in veel culturen hoger gewaardeerd wordt dan vrouwelijkheid. Gender sluipt (vaak onbewust) ook in onze regelgeving.
Opvattingen rond mannen en vrouwen zitten vervat in onze gewoontes en gebruiken. Ze bepalen wat kan (en wat niet) in onze samenleving.
Kortom, genderverwachtingen vinden hun doorslag in onze gewoontes, in onze regels, onze taal en in ons denken.

(HOOG)BEGAAFDE MANNEN EN VROUWEN

Is de genderontwikkeling bij (hoog)begaafden anders?
Zijn hoogbegaafde vrouwen, minder vrouwelijk dan normaal begaafde vrouwen?
En zijn hoogbegaafde mannen, meer in evenwicht met hun mannelijke en vrouwelijke kanten dan normaal begaafde mannen?

EN/EN

Persoonlijk heb ik de indruk dat (hoog)begaafden meer androgyn zijn dan normaal begaafden.
De veelzijdigheid kan zich even goed uiten in het vermogen om tegelijk agressief als zorgzaam te zijn, gevoelig en hard, dominant en onderdanig, zowel traditioneel en conservatief als opstandig en baanbrekend.
Zij kunnen afstand nemen en objectief zijn en tegelijkertijd gedreven en betrokken. Door hun openheid en gevoeligheid worden ze blootgesteld aan pijn en leed, maar ook aan heel veel genot.
Het bezit van eigenschappen die voor hun geslacht ongebruikelijk zijn betekent niet dat zij niet beschikken over die eigenschappen die voor hun geslacht kenmerkend zijn. Integendeel.

HET MIDDEN

Een complex karakter betekent niet dat er sprake is van een zekere neutraliteit, een gemiddelde. Het betreft hier een positie in het midden tussen twee uitersten.
Het betekent dat iemand in staat is om, wanneer de situatie dat vereist, van het ene uiterste naar het andere te gaan.
Een (hoog)begaafde man kan hierdoor in staat zijn om de leiding te nemen en om zijn gevoelens uit te spreken.
Een (hoog)begaafde vrouw kan in huilen uitbarsten bij het zien van een dood vogeltje maar evengoed haar beleidsplan op een assertieve duidelijke wijze verdedigen.

OORZAAK

Ligt de oorzaak van meer androgyn zijn in het gegeven dat (hoog)begaafden, veelzijdig (complex) zijn en automatisch mannelijk en vrouwelijke kenmerken vertonen?
Of zijn de verschillen tussen mannen en vrouwen helemaal niet zo groot als men doet voorkomen en zijn (hoog)begaafde mensen minder beïnvloedbaar voor de stereotype beelden die ze meekrijgen waardoor ze zich als ‘compleet mens’ zich kunnen ontwikkelen?

Persoonlijk ga ik er van uit dat er wel degelijk verschil is tussen man(nelijke energie) en vrouw(elijke energie) en ik neig naar het idee dat (hoog)begaafden (on)bewust vaker de grenzen opzoeken.
Ook in dit opzicht kan je maar beter je eigen meetlat hanteren.
Ga voor de ontdekkingstocht, het experiment en de diversiteit en ontwikkel steeds meer ‘jij’.

Wilma van Galen