5 stappen

naar een gelukkiger bestaan als hoogbegaafde.

Als hoogbegaafde behoor je tot een minderheid. 2% van de bevolking is hoogbegaafd ofwel 344.000 Nederlanders en 128.000 Vlamingen. Dan is het altijd handig dat je wat hulp krijgt en accepteert.
Omdat de meeste hoogbegaafden moeite hebben met veel tekst en uitleg ga ik hier af en toe kort door de bocht, top-down, mijn 5 stappen bekend maken om als hoogbegaafde op een leuke manier te kunnen leven i.p.v. te overleven.

Stap 1

De eerste stap is de eigen erkenning van je hoogbegaafdheid. Daar zijn veel kanttekeningen bij te maken zoals: “wanneer is iemand hoogbegaafd”? Ik ga er van uit dat Van Dale altijd gelijk heeft en die geeft als definitie: uitzonderlijk intelligent. Scoor je dus uitzonderlijk hoog (WISC >132) op een standaard IQ-test, dan ben je hoogbegaafd. Accepteer dat en je kunt de vervolgstappen gaan zetten. Dat je gevoel niet zo snel zal zijn als je ratio is normaal. Dat neemt even tijd.

Stap 2

De tweede stap is dat je trots gaat zijn op je uitzonderlijk hoge intelligentie. Tenslotte hebben maar 2% van de Nederlanders zoiets aparts en het maakt jou tot wie je bent. Met deze stap is het ook belangrijk dat je je eigen geschiedenis herschrijft in het licht van deze ontwikkeling. Je was niet dom, vroeger maar je kwam niet tot je recht. Of je kon makkelijk leren maar leren wat je met jezelf aan moest, daar was geen les in. Herschrijf jouw ijkpunten uit je jeugd en adolescentie en merk gaandeweg het verschil op bij jezelf in je houding en zelfbeeld. Laat een traan om de missers en zie trots terug op wat wel goed ging.

Stap 3

De derde stap ligt in het heden. Maak een thuis voor jezelf. Daarmee bedoel ik niet een gezin, kinderen of familie. Ik bedoel een plek met vrienden waar je altijd op terug kunt vallen. Mensen die je accepteren zoals je bent, die je zeggen wat je moet horen, mensen die geen andere bedoeling hebben dan je vriend te zijn.
Nu hoor ik al verzuchtingen en dat is logisch. Vele hoogbegaafden zijn het gewoon om solistisch te werk te gaan. Ik doe het liever zelf. Maar daarmee kom je er niet. Dat is een vrucht van je verleden die niet eetbaar blijkt. Soms zelfs wat giftig is.
Hoe vrienden te maken is te leren. Door doen, door te geven en te nemen. Door oeverloos te proberen en te accepteren dat het in de meeste gevallen niet lukt. Dat je soms zelfs keihard afgewezen wordt. Toch is het zaak door te gaan en dan merk je ook dat er mensen blijven hangen, vrienden worden. Stel ze aan elkaar voor, maak er een groepje van en geniet van elkaars gezelschap. Dat groepje, dat best af en toe mag wisselen van samenstelling is de plek waar jij jezelf helemaal kunt zijn. Met al je apartigheden, onzekerheden en overtuigingen zonder dat dit allemaal ook gedeeld moet worden. “We zijn het eens dat we het oneens zijn” is de mooiste vriendschapsverklaring die ik ken in deze context. En ook hier zal je gevoel een stuk trager zijn dan je ratio. Ik meet de kwaliteit van dit soort contacten aan de snelheid van de tijd. Al vind ik het saai en de avond is zomaar weer om, dan was het een mooie tijd!
Vrienden hebben een interesse in elkaar maar ook niet teveel, Ze geven en nemen, stellen dingen voor en doen mee met veel van jouw voorstellen. Geef en je ontvangt, neem en ze geven. Kijk af bij “Friends” of “Cheers”.

Stap 4

De vierde stap is het passend maken van je werk aan de nieuwe persoon die je bent geworden. Praat er over met je vrienden en volg hun advies. Zij kijken naar je buitenkant en zien je ergens goed in zijn, in de maatschappelijke context van het woord. Wees niet bang om te mislukken, je valt altijd terug op je vrienden en je nieuwe persoonlijkheid. Doe dingen met je vrienden die je anders nooit zou doen. Zo leer je jezelf nog beter kennen en dan merk je op termijn waar je, als gelukkig persoon, functioneren kunt. En als dat betekent dat je vaak wisselt van baan, het zij dan zo. Niets is eeuwig.

Stap 5

De vijfde stap is jezelf worden. Zonder labels, zonder wensen en verwachtingen van jezelf of van anderen. Met vrienden, misschien een gezin, een partner en leuk werk kun je vanuit die basis zijn wie je bent. Dan is het niet meer die hoogbegaafde maar die mens. Met voor- en nadelen, met eigenaardigheden die er niet meer toe doen. Dan is ook je gevoel er bij getrokken, je omgeving is van jou en jij bent wie jij bent.

Noblesse oblige

Nu is er nog één ding dat je ‘moet’ doen. Help die mensen die de eerste stap nog moeten zetten. Of de tweede.. Help ze af en toe en niet allemaal maar wat je zo tegenkomt. Ik vind dat de plicht van mensen die zichzelf zijn geworden ondanks de kleine kans dat dit succesvol kon worden. Adel verplicht.

Willem Wind