Hoe KUN je als hoogbegaafde een plekje vinden in deze wereld? Mijn zoon (14) is Hb, maar voelt zich anders dan zijn omgeving. Hij zit op gymnasium maar kan niet echt sociaal aansluiting vinden. Heeft hier moeite mee. Hoe kunnen we het leuker voor hem maken?
Antwoord:
Je kunt als jongere een plekje vinden op wat voorwaarden vooraf. Ten eerste moet hij geen of weinig moeite hebben met de huidige manier van onderwijs krijgen. Gezien hij op het gymnasium zit, zal dat wel lukken. Ten tweede moet hij ten diepste accepteren dat hij behoort tot een minderheid. En dat hij daar trots op is of op zijn minst gelukkig mee is. Van dat nadeel kan hij een voordeel maken door het te omarmen en te koesteren. Hij is speciaal en hij kan daardoor veel voor zichzelf en (vooral later) veel voor anderen betekenen. Dat maakt hem een mooi mens. Ten derde moet hij zichzelf omringen, voor zover mogelijk, met soortgenoten. Hij moet een sociale basis hebben waarop hij kan terugvallen en van waaruit hij de wereld (weer) aankan. En bij gebruik van een dergelijke sociale basis kan hij zich in zijn eigenheid ontwikkelen die passend is bij zijn hoogbegaafde zelf. Het geeft hem ruimte en spiegelmomenten.
Voor het tweede punt is het fijn als hij in zijn gezin- familie-situatie hoogbegaafden vindt die al wat meer levenservaring hebben en hem kunnen ondersteunen en begeleiden in het proces van acceptatie en hoe er verder mee om te gaan. Intelligentie en dus hoogbegaafdheid is vooral erfelijk bepaald en wordt vooral via de vrouwelijke lijn doorgegeven. Familieadvies wordt vaak als dominant advies aangevoeld. Hun genen heb je grotendeels geërfd, tenslotte.
Het derde punt is iets waar ouders mee kunnen helpen. Breng hem in contact met andere hoogbegaafden en laat ze tijd met elkaar spenderen. Het maakt niet uit wat ze doen, als ze maar samen zijn. En dat kan op vele manieren maar van nature zal het nooit gaan. Er zijn niet veel hoogbegaafden en het is een gevoelig onderwerp voor zowel ouders als kind. Stap daar overheen en zorg voor waardevolle contacten.
Een volgende toevoeging van omgaan met hoogbegaafdheid is er ook. Vraag hem of hij via school een werkstuk of spreekbeurt kan houden over hoogbegaafdheid. Hij kan zijn eigen verhaal vertellen en iemand uit de familie meenemen die ook hoogbegaafd is. Dat mes snijdt aan twee kanten. Voor hem is het dé mogelijkheid om woorden/omschrijvingen te vinden voor zijn anders-zijn en zichzelf neer te zetten als zijnde hoogbegaafd. Voor de schoolomgeving is het een voordeel want zij kunnen hem beter plaatsen i.p.v. dat ze hem alleen maar raar vinden. En het opent het gesprek makkelijker over bepaald bijzonder gedrag dat hij vertoont. Daarnaast zijn er waarschijnlijk nog meer hoogbegaafden op die school die door hem, zich gesteund voelen om ook uit de kast te komen en zo een vrijer en gelukkiger leven in het vooruitzicht krijgen. En wellicht durft een leerkracht ook naar voren te komen als hoogbegaafde.
Als laatste wil ik graag opmerken dat dit kind niet de enige is. Er zijn in het VO zo’n 30.000 leerlingen hoogbegaafd. Het zou mooi zijn als ouders van hoogbegaafde kinderen initiatieven zouden ondersteunen die vele of alle hoogbegaafde leerlingen kunnen helpen. Zulke initiatieven zijn er en die hebben behoefte aan ondersteuning en support. Dat hoeft niets te kosten of geen tijd op te slorpen. Met een mening kun je ook al veel helpen veranderen. Voor mij geldt dat er veranderingen moeten komen in de infrastructuur van het onderwijs waardoor er voldoende ruimte ontstaat voor minderheden als hoogbegaafden, om goed en passend onderwijs te krijgen en daarvan op te bloeien. Zie het breder en help hoogbegaafden aan een leuker leven.