Onderzoek en onderzoek

Ik heb een ergernis en als freelance columnist is het dan mijn plicht om er aandacht aan te besteden. De titel zegt het al: wetenschappelijk onderzoek en dan vooral wetenschappelijk onderzoek naar hoogbegaafdheid.

Iedere wetenschapper weet, neem ik aan, dat de setting van het onderzoek het kader bepaalt van waaruit de reacties worden verlangd. En ik neem ook aan dat bekend is, dat de te onderzoeken onderwerpen onderhevig zijn aan het wereld- en mensbeeld van de opsteller van het onderzoek. En dat, in geval van een interview, de intonatie, de aanwezigheid van de interviewer en wie die is en de setting waar het interview wordt afgenomen, bepalend zijn voor de reacties. Uit diverse gesprekken met wetenschappers weet ik dat ik hier niet op mag vertrouwen. Helaas nemen de meeste onderzoekers deze bepalende factoren niet mee in hun conclusies. Ik neem daarom aan dat dit de oorsprong is van mijn ergernis.

Maar eerst wil ik duidelijk maken waar mijn ergernis vandaan komt. Ik ga er vanuit dat een lid van de onderzochte groep zich, soms na wat denken en inleven, kan vinden in de conclusies en aanbevelingen. De aanbevelingen worden soms verwoord maar zijn altijd, soms tussen de regels door, aanwezig. Als hoogbegaafde wil ik dan ook dat ik mij of een soortgenoot van mij, kan herkennen in de conclusies van een onderzoek. Soms is dat even slikken, soms is dat even nadenken en invoelen maar altijd moeten de conclusies een gevoel van herkenning oproepen. Bij veel onderzoek naar onderwijs gerelateerd onderzoek bij hoogbegaafde leerlingen heb ik dat niet. Ik merk veel vooroordelen op die via de opzet en vraagstelling terecht komen in de conclusies. Wat dan weer leidt tot een verkeerde aanpak wat dan weer leidt tot wegzetten van die groep omdat ze niet willen meewerken.

Zo heel af en toe kom ik een wetenschapper tegen die bij mij wel het gevoel oproept dat hij/zij weet waar het over gaat. Meestal zijn ze dan net bezig met een overstap naar iets anders, weggepromoveerd of blijkbaar niet in staat gesteld om goed onderzoek uit te voeren naar hoogbegaafde mensen. Het lijkt alsof deze kleine groep geen kansen krijgt.

APS heeft nu een vooroordelenspel uitgegeven en ik wil bij deze elke onderzoeker die bezig is met een onderzoek naar hoogbegaafdheid dringend willen verzoeken dit spel te spelen. Diverse keren zelfs! En het kan ook geen kwaad om persoonlijke contacten te hebben met de doelgroep, niet bang te zijn voor politiek incorrecte conclusies en het onderzoek in verschillende stadia voor te leggen aan ervaringsdeskundigen. Niet om het onderzoek naar eigen hand te zetten maar om interne fouten en onbedoelde neveneffecten er zoveel mogelijk uit te halen.

Wetenschappelijk onderzoek begint met een these en deze is afhankelijk van het voorstellingsvermogen van de onderzoeker. En ook van de bereidheid van de onderzoeker om verder te kijken dan zijn neus lang is. Daarnaast moet zeker met onderzoek naar hoogbegaafdheid de beperktheid worden meegenomen waarmee hoogbegaafden zijn opgegroeid qua onderwijs en maatschappelijke acceptatie. Hun talent of kunde, hun hoogbegaafdheid heeft nooit in vruchtbare aarde mogen gedijen en dat levert uiteraard frustratie en onevenwichtigheid op in het verdere leven. Deze opbouw start vaak met schoolgang en zet zich door in het volwassen leven.

Een goede oplossing is om wetenschappelijk onderzoek alleen uit te laten voeren als er een reflectiegroep is bestaande uit leden van de doelgroep zelf. Ik wil graag hieraan meewerken. En mocht u sceptisch zijn over deze aanpak dan wil ik u de film “hysteria” aanbevelen. Als u deze film vanuit deze column bekijkt en ziet wat een stilzwijgende aanname(s) voor effect heeft op het zien en accepteren van de ander zoals die werkelijk is, dan is er een wereld gewonnen! Voor de snelle lezer: vrouwen konden geen inzicht hebben in maatschappelijke systemen, hadden niets met sex zoals een man dat heeft en ze waren onbevoegd tot handelen. Ofwel, ze konden geen huis kopen, geen werkgever zijn, geen eigen zaak hebben, geen bankrekening alleen hebben, ze konden niet meedoen aan de politiek, of landsbestuur noch daarover hun stem uitbrengen, etc.. En dat vanwege een vrouwbeeld dat heersend was in die dagen. Ook een film als “Made in Dagenham” laat de effecten zien van een breed gedeelde aanname dat niet correspondeert met de werkelijkheid.

Willem Wind, januari 2014

3 gedachten aan “Onderzoek en onderzoek”

  1. Zelf heb ik net (weer) 2 jaar intensief onderzoek achter de rug met name binnen de huidige psychiatrie. Daar deze onderzoeken uiteraard niet gepubliceerd worden, heb ik de bevindingen in mijn boeken beschreven ter publicatie. Zoals Noks Nauta aangeeft, het gaat om observeren op een objectief subjectieve wijze, wat betekent dat je je zelf door en door dient te kennen als HB-er om de juiste essenties in de verschillende interpretaties van de omgevingen naar hoogste waarheid kunt verwoorden.

    Het “toetsen” van HoogBegaafden is zo iets als het onderzoek binnen de Quantum Physics : Meng de inzichten qua onderzoek van oa Albert Einstein, Niels Bohr, Ernest Rutherford, Max Planck, Werner Heisenberg, Erwin Shrödinger etc. door elkaar en je komt in de buurt. Dan zou je het realistische, het agnostische en~of het orthodoxe point of view kunnen gewaar worden …..

  2. Dank dat je aandacht vraagt voor het Vooroordelenspel Hoogbegaafdheid Volwassenen! De uitgave is van APS en het IHBV gezamenlijk.
    We hebben ervoor gekozen om achter elke stelling (die bedoeld is voor discussie) een toelichting te plaatsen op de website van het IHBV. We hopen dat er zo een aantal vooroordelen en misvattingen verdwijnt en men opener en genuanceerder over hoogbegaafdheid kan gaan praten.
    Inmiddels beginnen er wel wat onderzoeksresultaten te komen over hoogbegaafde volwassenen. We zijn er hard mee bezig vanuit het IHBV sinds 2010 en ik zelf al sinds 2001. Er moet nog veel meer gebeuren.
    Overigens doen bij ons ons uiteraard altijd hoogbegaafden mee in alle fasen van onze projecten.
    Wetenschappelijk onderzoek d.w.z. kennis verzamelen, begint altijd met observeren en ik beeld brengen van wat je ziet. Het toetsen van een hypothese kan pas als je eerst voldoende gegevens hebt verzameld om een hypothese op te stellen.
    Er zijn veel verschillende soorten onderzoek en ze vullen elkaar aan.

  3. Hear hear!
    Ik sluit me bij je aan! Heb me laatst ook al gemeld bij de Radboud Universiteit, omdat er een half jaar geleden werd gesteld door prof. Hoogeveen dat er meer onderzoek nodig was naar hoogbegaafdheid onder volwassenen. Helaas was het onderzoek nog niet gestart.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *