Zo in de zomertijd, een tijd van lummelen en retrospectie zit ik wat te mijmeren over het onderwijs aan hoogbegaafden. Waarom het gaat zoals het gaat en hoe we dat kunnen verbeteren. Voor een holist als ik is het natuurlijk wel lastig om het gebrek aan respect, de desinteresse en het soms bewust uitsluiten van hoogbegaafden door de samenleving links te laten liggen in mijn overdenkingen. Als… dan wordt het al heel wat beter, zijn de makkelijkste redenaties. Maar ik zie ook binnen de doelgroep eenzelfde soort sentiment dus wie is vrij van zonden?
Zoals u wellicht weet ben ik al tijden bezig voor de doelgroep hoogbegaafden. Jong en oud, geslaagd in het leven of overlevend, ik vind het allemaal interessant en wil het graag verbeteren waar nodig. In deze luie maanden focus ik me op het onderwijs. Waarom gaat het zoals het gaat en wat kan daarvan de reden zijn. Er is aandacht voor hoogbegaafden in het onderwijs. Ze moeten hun hersens kraken kunnen, ze moeten lekker bezig gehouden worden en dan zijn ze wel tevreden. Alsof je zwemmen wel leuk vindt en daarom nooit meer het zwembad uit mag. En zo zijn er wel meer zaken waarbij ik mijn wenkbrauwen optrek van verbazing over wie ik ben.
Maar ik ben een denker en wil het proberen te doorgronden. Een tijdje geleden kreeg ik de vraag of we geen onderwijs konden regelen met haast alleen maar toetsen en examens. Geef de leerstof aan de kinderen, ze maken zich dat eigen en vervolgens halen ze hun diploma wel. Ik zag dat wel zitten, denk er net zo over maar wist ook direct dat het onderwijsveld dit geen onderwijs vind. Want de vorming mist. Niet dat ik iets heb met vorming, eigenlijk maar zo heb ik wel gereageerd naar de vragensteller. In die aanpak zit geen vorming en onderwijs vindt dat heel belangrijk. Kijk maar naar de diverse beroepen als verpleger, advocaat en bv. administrateur. Zij zijn in een gesprek zo te plaatsen, ze hebben een bepaalde insteek van reageren en zaken aanpakken die past bij hun beroep. Logisch ook want een verpleger met teveel compassie met de patient zal niet lang hoeven te wachten op een burn-out. En zulke zaken gelden ook voor allerlei beroepsgroepen. Dat is de vorming door het onderwijs. Enerzijds om de leerlingen tegen zichzelf te beschermen in hun toekomstige beroep maar ook om de kwaliteit van de beroepsgroep te continueren. En dat is ook een onderdeel van de verantwoordelijkheid van het onderwijs waar niet veel over gezegd of geschreven wordt.
Als ik dan denk aan onderwijs voor hoogbegaafden moet ik ook iets met die vorming doen. Het is niet enkel kennis dat overgedragen wordt maar ook een houding, een soort aanpak, eigenlijk een wereld- en mensbeeld dat aangeleerd wordt. Zo doe je dit en dat want ‘wij’ zien de wereld en de mensen zo en zo. U kunt zelf dit invullen voor elke beroepsgroep, dat mag geen probleem zijn. Wel een probleem is deze kennis toe te passen op het onderwijs voor hoogbegaafden. Vanuit welk mens- en wereldbeeld moet dat ontstaan? Moet uit dat onderwijs mensen komen die heel veel weten? Of mensen die alles holistisch bekijken en van daaruit reageren zodat niemand ze begrijpt op een enkeling na? Waar is de ruimte binnen de maatschappij voor een soort die men hoogbegaafd noemt? De antwoorden op deze vragen maken dat we weten hoe het onderwijs aan hoogbegaafden er uit moet zien. En ik denk dat met deze antwoorden, het onderwijs veel meer belangstelling zal krijgen in de doelgroep en graag mee zal werken. Het is één van de doelen van onderwijs en ik snap helemaal dat je niet kunt functioneren als je niet weet waar het naar toe moet gaan.
Aan u, lezer, om mee te doen aan deze discussie. Want hoe het ook loopt, de antwoorden op deze vragen zullen het onderwijs bepalen aan hoogbegaafden. Met een open discussie of een automatische reactie en gegroeide reactie vanuit het onderwijs. Dan heb ik liever een open discussie want daar komt iets goeds uit.
Willem Wind
In 2000 (48 jaar) ben ik gediagnostiseerd als HB/onderpresteerder. Werd gegrepen door een lezing van Rob Brunia over Topdownleren. Vooral dit herken ik. Toen ik 18 was heb ik, na de middelbare school (HBS) een paar leerpogingen gedaan, maar ik wilde mij de stof echt eigen maken. Dit ging niet. Ik moest bijv op de Pedagogische Academie aan kinderen w.b. geschiedenis onsamenhangende en sjovinistische feiten onderwijzen, waar ikzelf de clou niet van kende. Dat ging buiten mijn wil en vermogen. Ik stopte de opleiding, ging werken bij de reclassering, werd moeder van twee zoons en bouwde een poppentheater, waarmee ik op scholen, kinderfeestjes en markten optrad. Mijn man met een aardig IQ is huismeester en is hier niet ontevreden mee
Omdat kinderen en hun ontwikkeling me mateloos boeien, vond ik poppenkast spelen niet voldoende. Ik wilde bij hen zijn in dagelijkse zaken.
Daarom deed ik op mijn 48ste jaar een hernieuwde poging de PABO te gaan doen en afmaken. (Ik wil namelijk onbedingt met en bij kinderen zijn.. en die zitten (nou eenmaal) op school. Ik deed de PABO en maakte die af (soms tegen mijn haren in geaaid) Werd invalleerkracht en begeleidde op een school twee jaar de kinderen met een rugzakje. Ik deed ook nog de Master Special Educational Needs Remedial Teachen en Gedragsspecialisme. Daaruit en uit de praktijk heb ik geconcludeerd dat er in het reguliere onderwijs echt slechts Bottum-up lesgegeven wordt. (dit is echt continue tegen de haren in van kinderen, die Top-down leren. Ik voel het als een missie om te onderzoeken
*of er veel kinderen top down leren/
*of dit bij sommigen in een bepaalde ontwikkelingsfase verandert, waardoor deze kinderen dan ook goed meekunnen in het bottum-up systeem. Van mezelf en enkel andere weet ik dat het aangeboren is en niet zal veranderen.
Daarnaast wil ik juist dit onderbelichte gebied van Top-downleren verlichten, waardoor top-downleren in het basisonderwijs standaard kan worden ingevoerd, waar nodig. Het moet een meerwaarde hebben voor het zinvol ontwikkelen van het individuele kind, maar ook voor het groepsproces van alle kinderen.
Nu startte ik afgelopen vrijdag een discussie over Top-down leren. Ik wil graag een grote groep mensen verzamelen als onderzoeksgroep en ook een paar mensen om samen dit onderzoek te voeren. Doel is om vanaf de basisschool (leerplicht, sociale interactie etc.) toepassingen van het TOP-downleren vinden en invoeren. In 2000 vond ik via google bij het invoeren van Top-down leren alleen de boxschool.. Ik heb je(Willem Wind) toen gebeld en we hadden een gesprek. Helaas bleek de school op dat moment de slechts een ideologie. Ik was in het voorljaar in Lent op de workshop en stelde wat kritische vragen.. Ben nu ook blij dat de ideologie van de Boxschool nog bestaat en weer opleeft.
* Ik vraag mij af of alle HB-ers überhaupt ook Top-downdenkers (of holisten?) zijn? Of is er in dit opzicht een duidelijke scheidslijn?
Ik heb afgelopen jaar de opleiding tot talentbegeleider bij Novilo BV van Tijl Koenderink gedaan. Ik kom steeds meer te weten, maar mijn verwachting betreffende Top-downdenkers en oplossingen t.a.v. behalen van Diploma’s en erkenning voor deze groep is wat mij betreft nog onderbelicht. Wel vergroten wij ons netwerk enorm. Het vervult me dus van vreugde, dat ikzelf ga bijdragen aan oplossingen voor Top-downleren . (ook beelddenkers denken uiteraard Top-down)
Heel graag zie ik ook van deze zijde reacties tegemoet..
* Wie is Hb en kent zichzelf ook als Top-down denker?
* Is er al wetenschappelijk onderzoek naar Top-downdenken?
* Zijn genomineerde tests op dit gebied.
* Is er een echte scheiding aan te brengen tussen Bottum-up denker en Top-downdenker?
Ik weet vanuit eigen ervaringen en opleidingen, maar ben nog amper op de hoogte van bestaande feiten en onderzoeken.
Help mij a.u.b.! Dan helpen wij ook u en anderen!