Angst en hoogbegaafdheid; Wilma van Galen

-Alexander Khokhlov-

Angst is een gevoel dat ieder mens in zich mee draagt. Angst voor jezelf, de ander en de natuur is in hoofdzaak de basis voor angst in de mens.
Angst is allereerst een gevoelsreflex dat ons waarschuwt voor gevaar. Wanneer er ons iets bedreigt,komt ons overlevingsinstinct in beeld; we vechten, verstijven of vluchten. Wanneer dat niet mogelijk is, ontstaat stress. In vroegere tijden was het simpel maar door een veranderde maatschappij zijn we regelmatig niet meer in staat om adequaat op angst te reageren.

-Vluchten kan niet meer-

De angst voor de buitenwereld met zijn (ongeschreven) regels en gezag waar je maar voor een klein deel je invloed op uit kunt oefenen, angst voor je eigen vergankelijkheid, voor afwijzing en eenzaamheid, de angst die op kan spelen bij steeds weer opnieuw keuzes te moeten maken en het gebrek aan leren omgaan met angst, maakt van angst een complex iets.
Ondanks we het allemaal in meer of minder mate met ons meedragen is het vaak niet zichtbaar. Of beter gezegd, ‘het lijkt niet zichtbaar’ want het wordt goed verpakt. Genoeg afweermechanismes om angst uit de weg te gaan.

We bedekken de emotie angst met allerlei gedachtes waaraan zich allerlei gevoelens gaan hechten. Gevoelens die van invloed zijn op ons gedrag.
Volg het nieuws, kijk om je heen, kijk in de spiegel en zie hoe angst regeert. Waar geen liefde is, is angst.
Wanneer je vast loopt dan is er genoeg te verzinnen om met je gedrag, gedachten en gevoelens aan de slag te gaan. Van cognitieve (zelf) therapie tot haptonomie en alles wat daar tussen en naast ligt.

Beest

Er huist een beest in mij
dat onverwacht
mijn vreugde in de diepte sleurt.
Als een krokodil zijn prooi
wentelt en wentelt
de adem beneemt.
Er klinkt de geur van bitterheid.
Ik dood het niet,
het beest.
Het is mijn draak
die slapend waakt
over mijn schatten.
Soms heeft het een kwade droom.
Met bloedende handen
aai ik dan zijn schubben.

-Jacob Jan Voerman-

Maar dan toch…… -zoals in het gedicht verwoord wordt-; als er iets onder ligt dan zal dat steeds weer ervoor gaan zorgen dat er een ander probleem de kop op steekt. Achter ‘schaamte, spijt, trots, verveling, blijven steken in een relatie die niet voedt, geen intieme (vriendschaps)relatie op kunnen bouwen, perfectionisme, faalangst, uitstellen, verslavingen, geen idee hebben wat je wilt met je leven, jezelf in praktische zin niet goed verzorgen, onderpresteren et cetera’, ligt vaak ten diepste angst.

‘Alleen iemand die pijn heeft, haalt uit naar anderen.’-
Paul Ferrini

Natuurlijk kan je je kop nog dieper in het zand steken en helemaal geen angst of enig probleem ervaren en intussen (ook) regelmatig uithalen naar een ander.
Achter ‘de ander negeren, beledigen, belachelijk maken of fysiek pijn doen omdat zijn/haar mening, geloof, huidskleur, geslacht, seksuele identiteit of wat dan ook je niet aanstaat; projecteren en invullen zonder vragen te stellen, jaloezie en bezitsdrang, de ander niets gunnen, leugens en dubbele agenda’s et cetera’, ligt vaak ten diepste angst.

‘We zien dingen niet zoals ze zijn.
We zien dingen zoals wij zijn.’
-Anais Nin

Het lijkt mij niet meer dan logisch dat verhoudingsgewijs veel hoogbegaafden te kampen hebben met diep gewortelde angst. Het wezenlijke anders kan vanaf je eerste adem teug, al een rol gaan spelen en je vervormen. Van een zwakbegaafd kind / mens weten we dat hij/zij zich op alle (!!!) gebieden anders ontwikkelt maar dat dit evengoed voor hoogbegaafden geldt, wordt nog slecht gezien.

-Igor Morski-

Je ontwikkelt en bent anders terwijl intussen wel de meetlat naast je wordt gehouden. Je doorziet mensen en doorziet eveneens de (ongeschreven) regels en het gezag (gezin en school). Je moet je telkens inhouden en aanpassen én leert weinig door het gebrek aan aansluiting en spiegels. Er komt weinig ontwikkeling tot stand vanuit wie je wezenlijk bent maar veel eerder een ontwikkeling gebaseerd op een schaduw van jezelf.
Samenvattend noem ik het een gebrek aan (h)erkenning waardoor juist een hoogbegaafde nog meer kans loopt op het ontwikkelen van een diepe angst. Wat daarin niet echt meewerkt is het sterke intellect wat je kan inzetten om je angst te verbergen; voor zowel je omgeving als voor jezelf.

Zonde want verstoppen zorgt niet voor geluk en het is in feite ook een verspilling. Wat zou je kunnen doen, ‘voor en in de wereld’, wanneer je zonder inhouden, hoogbegaafd durft te zijn?

-Read All About It-

-Pascale Turrek-

Soms heeft dat vervormen, nare gevolgen….. Ik hoor regelmatig dat binnen families waarbinnen iemand hoogbegaafd is er evengoed iemand een psychiatrische stoornis heeft. Door de niet passende meetlat worden er diagnoses gesteld waarbij ik regelmatig mijn vraagtekens plaats. Niet alleen of ze kloppen maar ook vraag ik mij af wat de oorzaak is van’. Zou de vervorming op jonge leeftijd, het gebrek aan (h)erkenning, het hoge bewustzijn waardoor er nog wel eens een lijntje is met dat wat niet zichtbaar is en zowel het goede als het kwade in zich meedraagt én de vaak slecht passende begeleiding vanuit thuis, school en gezondheidszorg er niet juist voor zorgen dat juist hoogbegaafden makkelijker verdwalen in hun geest?

Natuurlijk kan je waar je tegenaan loopt aanpakken met allerlei technieken. Als coach en ervaringsdeskundige kan ik je begeleiden in het stellen en behalen van je doelen. Maar wil je werkelijk bevrijd worden van je angst dan zal je dat wat onder alles ligt toch onder ogen moeten gaan zien, het werkelijk gaan doorleven zodat je ook kunt gaan zien hoe de tentakels van angst een spoor door je gevoelens, gedachten, gedrag en leven hebben getrokken en (deels) nog steeds trekken. Niet de makkelijkste weg en in de regel sla je ‘m pas in, als je werkelijk niet anders kan. Het lijden erkennen leidt tot inzicht en groei; tot het beter gaan leiden van je eigen leven en tot het ervaren van mededogen en compassie. Als coach én ervaringsdeskundige kan ik ook daarin een stuk met je oplopen.

‘De liefde laat geen ruimte voor angst; volmaakte liefde sluit angst uit, want angst veronderstelt straf. In iemand die angst kent, is de liefde geen werkelijkheid geworden.
-1 Johannes 4:18-

Wat geen mens en dus ook ik niet, je kan geven is ‘volmaakte liefde’. Ik geloof dat alleen God daar toe in staat is.
Wanneer je je overgeeft aan God kan je ‘ik’ plaats maken voor God die je kan bekrachtigen door zijn onvoorwaardelijke liefde. -Al denk ik niet dat je ooit geheel vrij van angst zult zijn. Angst is tenslotte ook een waarschuwingssignaal.-
Maar wel dat de weg, makkelijker te bewandelen wordt en daardoor (ogenschijnlijk) minder lang.

Wilma van Galen